Zdarzyło ci się kiedyś mówić, krzyczeć czy nawet płakać przez sen? To nic dziwnego, ponieważ szacuje się, że zjawisko to dotyczy około 5% populacji świata. Dlaczego jednak tak się dzieje?
Osoby mówiące przez sen dowiadują się o swojej przypadłości najczęściej od innych. Po przebudzeniu nie pamiętają, że w ogóle coś mówiły. Wypowiedzi przez sen zwykle są niejasne, niewyraźne, mają postać pojedynczych słów czy niepełnych zdań. Co więcej, niektóre osoby mówią przez sen w językach obcych!
Co sądzą naukowcy?
Co ciekawe, najczęściej przez sen mówią, płaczą czy krzyczą dzieci. Naukowcy zbadali, że dotyczy to przede wszystkim małych dzieci, ale, oczywiście, przez sen mówią też dorośli – częściej mężczyźni niż kobiety. W przypadku większości osób takie mamrotanie czy nawet skomplikowane monologi są krótkotrwałe i zdarzają się rzadko.
Wydzielono generalnie dwa typu mówienia przez sen – dotyczą one określonych faz snu, w których przebywamy. Mówienie przez sen może być jasne i czytelne – wtedy dotyczy ono fazy głębokiego snu. Także może być ono mniej zrozumiałe – wówczas obserwowane jest ono podczas fazy płytkiego snu.
Mówienie przez sen może odzwierciedlać sny
W czasie płytkiego snu mięśnie w obrębie głowy oraz struny głosowe wykazują małą aktywność, ale zdarza się, że nie zostają one w pełni „wyłączone” przez organizm, a wtedy możemy usłyszeć, że osoba śpiąca wypowiada różne mało rozpoznawalne słowa. To właśnie w tej fazie pojawiają się sny i mówienie przez sen i wyrażanie innych emocji może mieć właśnie związek z marzeniami sennymi.
Z kolei w przypadku fazy głębokiego snu najczęściej nie ma żadnych marzeń sennych, więc za mówienie, krzyczenie czy płacz przez sen odpowiedzialne są bodźce zewnętrzne. W tej fazie nasz organizm zaczyna powoli spowalniać – zmienia się metabolizm, obniża się ciśnienie krwi, spowolniony jest rytm serca oraz oddech. To właśnie wtedy organizm odpoczywa i regeneruje się. Może jednak zdarzyć się, że jakiś bodziec z zewnątrz zakłóci fazę głęboką snu, co może spowodować „przebudzenie się” strun głosowych i wydobywanie dźwięków przypominających mowę.
Czy płakanie, krzyczenie i mówienie przez sen coś wyraża?
Naukowcy nie wiedzą jeszcze wszystkiego na temat mówienia i wyrażania innych emocji przez sen jak strach, agresja, żal. Zdaniem badaczy najczęściej nie ma to żadnego sensu, ale zdarza się, że przekaz osoby śpiącej może odnosić się do jej doświadczeń, relacji czy przeżytych wydarzeń, które wpływają jej stan emocjonalny.
Niemniej jednak mówienia przez sen nie traktuje się jako produkt racjonalnego i świadomego myślenia. Badania wykazały, że wypowiedzi przez sen nie są w żaden sposób związane z ośrodkami w mózgu, które odpowiadają za nasze logiczne myślenie. Co ciekawe, podobnie sądzi prawo – to, co mówimy przez sen, nie jest brane pod uwagę jako dowód w sprawach sądowych.
Czy mówienie przez sen jest groźne?
Zjawisko nie jest fizycznie szkodliwe, ale także może być kłopotliwe, gdy po przebudzeniu dowiemy się, że powiedzieliśmy coś dziwnego. Nie ma jednak potrzeby zgłaszania się do lekarza, ponieważ mówienie, płacz czy nawet krzyczenie przez sen nie jest traktowane jako jednostka chorobowa.
Badacze wskazują, że dzięki odpowiedniej higienie snu jesteśmy w stanie zmniejszyć częstotliwość występowania tego właśnie problemu. Gdy nasz sen będzie wysokiej jakości, wówczas nie tylko będziemy wstawać bardziej wypoczęci, ale też efektem ubocznym może być brak mamrotania i mówienia przez sen.
Przede wszystkim powinniśmy pamiętać o tym, aby chodzić spać o regularnej porze, która pozwala nam na wysypianie się w pełni. Także nie powinniśmy zbyt długo wylegiwać się w łóżku. Ważne jest też unikanie drzemek w ciągu dnia i jedzenie większego posiłku na maksymalnie 3 godziny przed snem – ewentualnie możemy zjeść jakąś lekką przekąskę późnym wieczorem. Nasza sypialnia powinna być też odpowiednio zaciemniona, a materac komfortowy.
Gdy jednak problem mówienia, krzyczenia czy płaczu przez sen przeszkadza nam oraz naszym bliskim, warto zgłosić się z tym problemem do lekarza psychiatry lub do psychologa.
Śpisz głównie na boku? Sprawdź ten artykuł: Poduszka do spania na boku – jaką wybrać?
Może na plecach? Sprawdź ten artykuł: Poduszka do spania na plecach – rekomendacje
A jeśli na brzuchu? Sprawdź ten artykuł: Poduszka do spania na brzuchu – właściwości ortopedyczne