Zgrzytanie zębami podczas snu

Zgrzytanie zębami w nocy przez snu – Bruksizm

Zgrzytania zębami, czyli tak zwanego bruksizmu nie powinno się lekceważyć. To jednostka chorobowa, która może nie tylko zaburzać sen innych osób, ale również prowadzi do poważnych skutków zdrowotnych.

Czym dokładnie jest bruksizm? Jak można go rozpoznać? Jak go leczyć?

Najczęściej osoba chorująca na bruksizm sama nie zdaje sobie sprawy ze swojego problemu. Przeważnie dowiaduje się o niej od innych, na przykład rodziny czy partnera lub partnerki. Szacuje się, że bruksizm dotyka około 8-10% populacji, z czego większość nie wie o tym, że ma taką dolegliwość!

Z bruksizmem nie ma jednak żartów, ponieważ to choroba, która bez odpowiedniego postępowania jest w stanie spotęgować nieprzyjemne doznania, a także prowadzić do kosztownych w leczeniu skutków.

Bruksizm – co to jest?

Bruksizm to zjawisko patologicznego, czyli nieprawidłowego tarcia zębami żuchwy o zęby szczęki, które najczęściej występuje w nocy. Samo słowo pochodzi z języka greckiego βρυγμός, co tłumaczone jest jako „zgrzytać zębami”.

Schorzenie to zaliczane jest do tak zwanych parasomnii – grupy zaburzeń występujących podczas snu, które mogą powodować również wybudzanie się osoby chorującej. Do tej grupy zaburzeń zalicza się również lęki i koszmary senne, a także somnambulizm, czyli lunatyzm.

Jakie są powody zgrzytania zębami przez sen?

Medycyna nie jest zgodna co do tego, co może być przyczyną zgrzytania zębów, czyli bruksizmu. Najczęściej mówi się, że jest to efekt ogólnoustrojowych zmian czy też stanu psychicznego pacjenta. 

Wśród przyczyn bruksizmu wyróżnia się między innymi:

  • nadmierny stres
  • zbyt dużą wrażliwość na stres
  • skrzywienia kręgosłupa i nadmierny ucisk mięśni pleców
  • występowanie wad zgryzu
  • migreny
  • owsicę

Wobec tego do zgrzytania zębami może dojść jako skutek różnych sytuacji czy chorób – dolegliwość ta może dotknąć więc potencjalnie każdego z nas.

Jakie są objawy bruksizmu?

W przebiegu choroby dochodzi do nadmiernego zaciśnięcia się żuchwy i szczęki – wówczas siła ta jest nawet do dziesięciu razy silniejsza niż w trakcie jedzenia. Poruszanie się żuchwy i szczęki względem siebie powoduje wtedy nieprzyjemny odgłos zgrzytania czy skrzypienia. Innym z charakterystycznych objawów są silne bóle głowy po przebudzeniu się ze snu.

zgrzytam zębami przez sen

Oprócz tego u osób mających tę właśnie dolegliwość dochodzi do szeregu innych niekorzystnych zmian, które obserwowane są w obrębie zębów, dziąseł, mięśni, stawów skroniowo-żuchwowych. 

Objawy bruksizmu – zęby:

  • starcie szkliwa zębów
  • pękanie zębów
  • rozchwianie się zębów
  • ubytki klinowe – na granicy korony i korzenia zęba

Objawy bruksizmu – dziąsła:

  • krwawienie dziąseł
  • zaniki przyzębia
  • przygryzanie języka
  • przygryzanie policzków

Objawy bruksizmu – stawy skroniowo-żuchwowe:

  • bolesność stawów
  • przeskakiwanie i trzaski żuchwy przy szerokim otwieraniu ust
  • nieprawidłowy tor żuchwy przy otwieraniu i zamykaniu ust
  • ograniczenie ruchomości żuchwy

Objawy bruksizmu – mięśnie twarzy:

  • przykurcze mięśniowe
  • bolesność mięśni
  • jednostronny lub obustronny przerost mięśni twarzy i szyi – tak zwana „kwadratowa twarz”
  • zmniejszenie ruchomości głowy

Oprócz tego mogą pojawić się również inne objawy, na przykład bolesność w okolicy oczodołów, zmęczenie wzroku, uczucie szumu w uszach, zaburzenia równowagi.

Jak widać, bruksizm ma szereg różnych objawów, których nie należy lekceważyć. Najlepiej rozpocząć leczenie jak najszybciej, ponieważ w przeciwnym przypadku może dojść do pogorszenia się objawów, a tym samym do obniżenia jakości życia. Oczywiście, dochodzi do tego jeszcze druga kwestia, a mianowicie trudności w spaniu z innymi osobami w tym samym łóżku – drugiej osobie może przeszkadzać zgrzytanie zębów, dlatego też nie będzie ona chciała spać razem z chorym. 

Gdy myślimy, że powodem powyższych objawów jest bruksizm, warto zapisać się na wizytę do lekarza. Jak diagnozuje się ten problem?

Diagnostyka bruksizmu

Jeśli podejrzewamy, że mamy problem ze zgrzytaniem zębami, powinniśmy przede wszystkim udać się do specjalisty, który będzie w stanie postawić odpowiednią diagnozę. 

W tym celu najlepiej udać się do dobrego stomatologa, który będzie mógł dokładnie ocenić stan zębów. Jeśli problemowi dodatkowo towarzyszą wady zgryzu, w takim przypadku warto zapisać się do ortodonty, który będzie mógł jednocześnie zaproponować właściwe leczenie ortodontyczne z wykorzystaniem aparatów stałych lub wyjmowanych.

Diagnostyka bruksizmu jest na ogół łatwa i szybka – w tym celu lekarz dokładnie sprawdza stan zębów, a także przeprowadza z pacjentem wywiad. Na tej podstawie jest w stanie wskazać, czy rzeczywiście powodem dolegliwości jest zgrzytanie zębami.

Jak leczy się bruksizm?

Leczenie bruksizmu może odbywać się na kilka różnych sposobów, w zależności od tego, co jest przyczyną problemów. Odpowiednią metodę postępowania powinien dobrać specjalista.

Stosuje się głównie trzy metody leczenia, a mianowicie:

  • psychoterapia
  • leki uspokajające
  • szyny odciążające na zęby

Dodatkowo konieczne może być wdrożenie leczenia innego rodzaju, na przykład ortodontycznego, jeśli pacjent ma wadę zgryzu. 

Psychoterapia

Jest polecana wtedy, gdy bruksizm jest powiązany ze stresem, na przykład ma związek ze zmianami w życiu pacjenta, z utratą bliskiej osoby, traumami, których pacjent doświadczył. 

Psychoterapeuta jest wtedy w stanie pomóc pacjentowi uporać się z nadmiernym stresem. Należy jednak pamiętać o tym, że skuteczna psychoterapia nie daje natychmiastowych wyników – trzeba zaczekać na nie na ogół od kilku miesięcy do nawet kilku lat w zależności od rodzaju i intensywności problemu.

Leki uspokajające

Mogą być zalecone przez specjalistę jako wsparcie w psychoterapii. Pozwalają na zmniejszenie poziomu stresu u pacjenta, a także na uzyskanie efektu relaksu i spokoju, co przekłada się na mniejsze zgrzytanie zębami, a nawet całkowite ustąpienie tego problemu.

Szyny odciążające na zęby

Dzięki nim możliwe jest uzyskanie najszybszego i najskuteczniejszego efektu w przypadku zgrzytania zębów. Mogą być stosowane jako uzupełninie psychoterapii oraz przy stosowaniu leków uspokajających, a także wtedy, gdy bruksizm ma inne powody niż nadmierny stres.

Szyny odciążające na zęby mają postać przezroczystych nakładek, które pacjent zakłada na noc. Uniemożliwiają nadmierne zaciskanie szczęki oraz żuchwy, a także stanowią ochronę dla szkliwa zębów oraz dla stawów i mięśni.

W sprzedaży można znaleźć szyny gotowe lub można zamówić je u stomatologa. Gotowe szyny należy odpowiednio dopasować do swojego zgryzu. W tym celu konieczne jest umieszczenie szyny w ciepłej wodzie, a potem założenie jej na zęby i przygryzienie w celu uzyskania odbicia. 

Lepszym wyborem będzie jednak udanie się do stomatologa, który będzie mógł wykonać profesjonalny wycisk idealnie dopasowany do zgryzu pacjenta. Zapłacimy wówczas więcej, ale mamy pewność, że szyna będzie pasowała w sam raz.

Szynę odciążającą na górne i dolne zęby należy zakładać każdej nocy. Na początku wymaga ona przyzwyczajenia, ale po kilku nocach nie powinna już sprawiać dyskomfortu. Kuracja najczęściej trwa kilka lat, ale u osób, u których zgrzytanie zębami jest częste, zaleca się regularne stosowanie szyny przez dłuższy okres. 

W przypadku znacznego zaciskania żuchwy i szczęki materiał szyn może zacząć się kruszyć, dlatego też konieczne może być regularne wymienianie ich na nowe. Pacjent powinien także pamiętać o higienie wkładek – najlepiej myć je szczoteczką z ciepłą wodą z mydłem.

Nie zapominaj o komfortowym materacu!

Nie możemy również zapominać o tym, jak duże znaczeni dla komfortowego snu ma również odpowiednio dobrany materac – dzięki niemu będzie można jeszcze wygodniej spędzać noce i tym samym szybciej pozbyć się nieprzyjemnych dolegliwości związanych z bruksizmem.

W naszym sklepie internetowym przygotowaliśmy szereg komfortowych materaców doskonałych dla osób poszukujących niezrównanego relaksu. Polecamy przede wszystkim materace z warstwami lateksu np. nasza Porto Alegre (z podwójnym kokosem i grubą warstwą lateksu – najczęściej polecany przeze mnie model) oraz pianki termoelastycznej VISCO (tutaj mogę spokojnie polecić HYNOS), które idealnie dopasowują się do sylwetki i dają stabilne podparcie na całej jej długości (w naszym sklepie znajdziesz 3 modele kieszeniowe z pianką wysokoelastyczną o różnych stopniach twardości). Ekonomicznym wyborem są z kolei materace wysokoelastyczne, które doskonale łączą w sobie wygodę wraz z wytrzymałością.

Warto pamiętać o materacach nawierzchniowych, dzięki którym do obecnego materaca można dokupić warstwę wygodnej pianki lateksowej lub termoelastycznej – materace nawierzchniowe.

Myślę, że może Cię też zainteresować artykuł dotyczący innego problemu, który często dotyka nas podczas snu: Czemu płaczemy, krzyczymy, gadamy przez sen?

Groźne powikłania bruksizmu

Nieleczony bruksizm może prowadzić w początkowej fazie do nieprzyjemnego nasilenia objawów, a następnie może przyczynić się do powstania szeregu dolegliwości. Wśród nich znajdują się głównie:

  • mechaniczne uszkodzenie zębów – starcia i pękanie, które mogą wymagać kosztownego leczenia stomatologicznego
  • rozchwianie zębów, które może prowadzić do ich wypadania
  • choroby przyzębia, w tym także związane z zanikiem kości żuchwy i szczeki
  • bolesne nadżerki związane z przygryzaniem języka i policzków
  • bolesne stawy skroniowe
  • zaburzony tor otwierania i zamykania ust
  • zmniejszenie ruchomości żuchwy
  • bóle głowy, szyi oraz barków
  • przykurcze mięśniowe

Zatem wtedy, gdy podejrzewamy u siebie bruksizm albo też zauważamy jego objawy u bliskiej nam osoby, warto skonsultować się z lekarzem jak najszybciej. Prędko rozpoczęte leczenie pozwoli nam na uzyskanie optymalnych efektów.

Botoks – nowa metoda leczenia dla osób z bruksizmem

Oprócz leczenia bazującego na psychoterapii, stosowaniu leków uspokajających oraz szyn odciążających zęby osoby borykające się z bruksizmem mogą korzystać także z jeszcze jednej metody leczenia – to botoks.

Botoks, czyli toksyna botulinowa jest substancją, która kojarzona jest przede wszystkim z medycyną estetyczną, a dokładnie z usuwaniem zmarszczek. To produkt bakterii jadu kiełbasianego, który w wysokich stężeniach jest toksyczny, ale w niższych posiada właściwości lecznicze.

Toksyna botulinowa działa na mięśnie i połączone z nimi nerwy, powodując ich czasowe zablokowanie. Właśnie dlatego stosowana jest także w szeregu chorób, na przykład przy nadmiernym napięciu mięśniowym, w leczeniu zeza. Teraz lekarze odkryli, że botoks doskonale nadaje się również do leczenia zgrzytania zębami, czyli bruksizmu.

Botoks u osób chorujących na bruksizm prowadzi do rozluźnienia mięśni twarzy, a dokładnie mięśnia żwacza. W rezultacie można zminimalizować albo całkowicie wyeliminować zgrzytanie zębami, a przy tym poprawić wygląd twarzy, która staje się wtedy bardziej smukła.

Zabieg polega na wstrzyknięciu preparatu zawierającego botoks w oznaczone punkty w tkance mięśniowej. Przed wkłuciem lekarz znieczula miejsca wkłucia zimnymi okładami, dlatego zabieg przebiega bezboleśnie.

Efekt nie jest widoczny od zaraz – należy zaczekać na niego od około 4 do 6 tygodni, gdy toksyna botulinowa zaczyna działać w pełni. Osłabienie mięśnia i tym samym zmniejszenie objawów zgrzytania zębami utrzymuje się przez około pół roku. Po tym czasie zabieg można wykonać ponownie.

Zatem botoks to bardzo dobra propozycja dla każdego, kto boryka się z problemem bruksizmu. Zabieg można wykonać w renomowanych klinikach i gabinetach medycyny estetycznej w różnych miastach w kraju.

Izabela Karkocha
Od 7 lat prowadzi sklep z materacami do spania. Interesuje się i cały czas pogłębia swoją wiedzę dotyczącą wpływu snu na zdrowie, produktywność i długowieczność.
Rozwija kanał na YouTube o tym jak spać lepiej i wygodniej.